مقدمه: طی چند دههی اخیر توسعهی صنعتی و رعایت نکردن الزامات زیست محیطی سبب شده مقادیر هنگفتی از آلایندهها وارد محیط زیست شوند به طورکلی آلایندهها را میتوان به دو نوع آلاینده قابل تجزیه و غیرقابل تجزیه تقسیم کرد که نمکهای فلزات سنگین از نوع دوم هستند. فلزات سنگین موجود در محیطهای آبی از طریق چرخه غذایی در نهایت وارد بدن انسان میشوند، که اغلب اثرات زیانآوری ایجاد میکنند. تحقیقات گستردهای در زمینه اثرات و تجمع فلزات سنگین در ماهیهای مختلف انجام گرفته شده که نشان از اهمیت بررسی میزان این مواد دارد. بحث و نتیجهگیری: نتیجه تحقیقات نشان میدهد جیوه سبب مسمومیت و آسیب بافتی در اندامهایی نظیر کبد و قلب و کلیه و غدد جنسی میگردد. کبد از جمله بافتهای هدف جهت سمزدایی و به این جهت تجمع بیشتر فلزات سمی در کبد مشاهده می شود. همچنین بیشترین تجمع فلز سرب در کبد اتفاق می افتد. همچنین میزان تجمع فلزات سمی در فلس ماهی با میزان تجمع آنها در کبد و یا سایر بافتها قابل مقایسه است و بافت فلس مناسبترین بافت جهت بررسی میزان آلودگی سرب میباشد. بیشترین غلظت مس و روی در بافت کبد اندازهگیری شده است. در بدن ماهیان کلیه نیز به عنوان دروازهای برای سم زدایی فلزات در بدن مطرح است و مقدار قابل توجهی از فلزات سنگین در آن انباشته میشود. مطالعاتی نشان داده است در آلودگی فلزات کروم و نیکل میزان تجمع فلز کروم نسبت به نیکل در بافت کلیه بیشتر است. این در صورتی است که در بافت کبد میزان تجمع فلز نیکل نسبت به کروم بیشتر است. به صورت تخریب سلولهای توبولی، گشاد شدن مویرگی و کاهش فضای کپسول بومن گزارش شده است. همچنین به موضوعاتی مانند تغییرات بیوشیمیایی فلز روی بر ماهی کپور، بررسی توانایی تولیدمثل و تکثیر کپور ماهی و مقایسه غلظت روی در بافتهای مختلف کپور ماهی معمولی با بافتهای سایر موجودات نیز میتوان اشاره کرد.
)