هپاتوپاتی به علت ذخیره بیش از حد آهن در مرغ مینا : گزینه های درمان و رژیم غذایی

مقدمه : یک مرغ مینا نر 2 ساله با علائم افسردگی ، بی اشتهایی و سختی در تنفس به کلینیک دانشکده دامپزشکی شهرکرد مراجعه کرد. با معاینه فیزیکی تورم شکم همراه با آسیت ملایم و ارتوپنه پی برده شد. تغذیه این حیوان شامل برنج ، ماکارونی و دان پلت پارس بدون هیچ گونه ماده کمکی تغذیه ای دیگر بود. روش کار : رادیوگراف از محوطه ی شکمی و آزمایش خون نیز گرفته شد. در رادیوگراف بزرگ شدگی کبد ( هپاتومگالی) دیده شد. در آزمایش خون نیز کاهش پروتئین های خون و افزایش فعالیت آنزیم های کبدی مشاهده شد. با توجه به وضعیت تغذیه ای حیوان ، علائم بالینی ، آزمایشات پاراکلینیکی و رادیوگراف بیماری ذخیره آهن همراه با لیپیدوز کبدی تشخیص داده شد و اقدامات درمانی لازم شامل تجویز دیورتیک ، سنتز مایع شکمی ، تصحیح جیره غذایی و استفاده از چای به جای آب به صورت یک روز در میان انجام شد. بحث و نتیجه گیری : بیماری ذخیره آهن از مهمترین بیماری های متابولیک در مرغ مینا است که در اثر ذخیره ی آهن اضافی ( مولکول فریتین یا هموسیدرین ) عمدتا در کبد و سپس در سایر ارگان ها مثل طحال و مغزواستخوان ایجاد می شود. علت این بیماری هنوز دقیقا مشخص نیست و دو فرضیه عمده برای آن مطرح است : 1) ژنتیک : پرندگان میوه خوار و حشره خوار از منابع معدنی محدودی در تغذیه شان برخوردارند و به همین دلیل فیزیولوژی آن ها طوری شده است که از حداقل مواد معدنی بیشترین جذب را داشته باشند. 2)تغذیه : معمولا پرندگان در قفس میزان بالایی از آهن را به علت عدم بالانس جیره دریافت می کنند. این بیماری در سایر پرندگان مانند طوطی سانان و توکان ها هم دیده شده است.