مقدمه: بیماری هپاتیک آنسفالوپاتی یکی از مهمترین بیماریهای متابولیک در دام هاست که به دنبال نارسایی کبد، اختلالات و علائم دستگاه عصبی رخ میدهد. تا کنون گزارشی از وقوع این بیماری در اسب نژاد عرب نبوده است. روش کار: یک راس مادیان 8 ساله نژاد عرب با سابقهای از ضغف، کاهش وزن، زمینگیری و بیاشتهایی، لرزشهای عضلانی، خمیازه کشیدن، خماری، عدم تعادل و فشار ارضا نشده سر به دیوار در فروردین سال 1397 به درمانگاه دانشکده دامپزشکی ارجاع داده شد. سابق های از درمانهای ناموفق در تاریخچه دام نیز وجود داشت. در معاینه، تعداد ضربان قلب، تعداد تنفس، مدت زمان باز پر شدن مویرگی و درجه حرارت بدن طبیعی بود. در بررسی بیوشیمیایی سرم افزایش آنزیمهای کبدی شامل آلانین آمینو ترانسفراز، آسپارتات آمینو ترانسفراز و گاماگلوتامیل ترانسفراز، سوربیتول دهیدروژناز، کاهش غلظت سرمی آلبومین، ازت اوره خون و کراتینین، و همچنین افزایش فیبرینوژن خون مشاهده شد. بحث و نتیجه گیری:یکی از مهمترین خصوصیات عملکردی کبد، فعالیت آن در شرایطی که حتی 70 درصد سلول های کبدی نیز دچار مشکل شده باشند. معمولا نارساییهای کبدی به صورت حاد و مزمن رخ میدهد. بیماریهای مزمن کبدی به دلایلی نظیر بیماریهای التهابی (باکتریایی، ویروسی و انگلی) و بیماریهای غیرالتهابی (شامل بیماریهای متابولیک و تغذی های) حادث میشود. در صورت بروز نارسایی کبدی با توجه به عملکرد آن در سنتز پروتئینها، متابولیسم گلوکز، سمزدایی آمونیاک، تولید نمکهای صفراوی علائمی از قبیل زردی، ادم، نابسامانیهای متابولیک و افزایش غلظت آمونیاک خون اتفاق میافتد. به دنبال افزایش غلظت آمونیاک خون، دستگاه عصبی نیز به صورت ثانویه ممکن است درگیر شود که همراه با علائم عصبی نظیر خماری، عدم تعادل، خمیازه کشیدن، فشار ارضا نشده سر به دیوار، چرخش به دور خود و گوشه گیری است به آن هپاتیک آنسفالوپاتی میگویند.
)