مقدمه و هدف: نانوتکنولوژی به
دلیل خصوصیات منحصر به فردی مانند تولید
ذراتی که سایز آنها نسبت سطح به جرمشان زیاد است به طور بالقوه ای انسانها را در
معرض خطرات جدید و رو به رشدی قرار می دهد که افزایش مشکلات بهداشتی به خصوص برای شاغلین در بخشهای تحقیقاتی و
آزمایشگاهی نانومواد از آن جمله اند. پدیده نوظهور نانوتکنولوژی مستلزم اتخاذ تدابیرایمنی و بهداشتی وتوسعه دادن
تجهیزات و وسایل کاری خاص در محیط های آزمایشگاهی است که محققان ایمنی و بهداشت
شغلی و قانونگذاران تاکنون در از آن غافل بوده اند. اطلاعات کمی در
مورد اثرات سم شناسی و بیولوژیکی نانوتکنولوژی، مخصوصاً شک و شبهاتی در رابطه با
راههای بالقوه تماس و جابجایی مواد نانو در بدن و پاسخ بدن به مواد نانو و رفتار
نانومواد در محیط وجود دارد. تحقیقات
اولیه در مورد اثرات بهداشتی فناوری نانو قابلیت ایجاد التهاب ، سرطان و بیماری
شدید ریوی را در حیوانات آزمایشگاهی و
اثرات سیتوتوکسیک آنها را در in vitroنشان داده اند واثرات بالقوه نانومواد در دورهای تاخیری
طولانی کاربردشان ناشناخته است. تحقیقات
آزمایشگاهی در in vivo , in vitro, ex vivoدر زمینه ی اثرات جانبی نانومواد در حال افزایش می باشد . نتیجه گیری: تحقیقات
آزمایشگاهی وتجربی از راههای بالقوه تماس کارشناسان آزمایشگاهی ومحققین با
نانومواد از طریق استنشاق ، پوست یا گوارش است. تدوین استاندارد و دستورالعمل هایی در آزمایشگاههای نانو مواد وسم شناسی
نانومواد در زمینه هایی مانند روش کار با
مواد نانو ، روشهای کنترل تماس ذرات نانو با کارکنان وحفاظت کارکنان در محیط کار،
استفاد ه مناسب از وسایل حفاظت فردی ، سیستمهای جمع آوری پسماند نانومواد، تهویه
گردوغبارهای ناشی ازذرات نانو، تمیز کردن ذرات ریخته شده ، و توجه به خطر ناشی از
حریق یا انفجار به دلیل فعالیت کاتالیستی بسیاری از مواد نانو و آموزش کار با نانومواد در آزمایشگاه ضروری می باشد. توسعه و ارتقاء استانداردها ، راهنماها و مقررات در زمینه
کار با نانوذرات در آزمایشگاه ضروری است و مستلزم تحقیق بیشتر در زمینه تداخلات ایمنی و بهداشتی این تکنولوژی و
ارزیابی خطرات و ریسک و مدیریت ریسک نانو مواد در آزمایشگاههای نانومواد و سم
شناسی نانومواد است.