بررسی شیوع آلودگی کنه های سخت (Ixodidae) خارپشت گوش بلند (Hemiechinus auritus) در منطقه سیستان، جنوب شرق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه زابل –دانشکده دامپزشکی -

2 دانشگاه زابل –دانشکده دامپزشکی –گروه پاتوبیولوژی

3 دانشگاه کرمان –دانشکده دامپزشکی –گروه پاتوبیولوژی

چکیده

جوجه تیغی ها پستاندارانی کوچک و شب زی هستند که نقش مهمی در انتقال عوامل بیماری زای مشترک انسان و دام دارند.  مطالعه حاضر به منظور تعیین کمیت و تنوع گونه ای کنه های سخت خارپشت گوش بلند  (Hemiechinus auritus)در بخش شهری و برون شهری سیستان ، واقع در جنوب شرق  ایران صورت گرفت.  در این پژوهش قسمت های مختلف سطح بدن تعداد 54 خارپشت (24 نر  و 30 ماده) از لحاظ حضور کنه های سخت مورد بررسی قرار گرفته و بندپایان جمع آوری شده در ویال های حاوی اتانول %70  و % 5 گلیسیرین  نگهداری شدند، سپس شناسایی نمونه ها با استفاده از کلید های تشخیصی مورفولوژیک انجام شد. جهت تجزیه و  تحلیل آماری داده ها از آزمون مربع کای  و  Fisher’s exact tests و  نرم افزار آماری SPSS نسخه 18 استفاده گردید. طبق نتایج بدست آمده تعدا د 31 عدد از مجموع 54 خارپشت مورد مطالعه (4/57%) به کنه آلوده  بودند. کل تعداد کنه های جدا شده 262 عدد بود .تنوع گونه ای و شیوع آلودگی کنه های سخت شناسایی شده ریپی سفالوس تورانیکوس (56/67%) و ریپی سفالوس سانگوینوس  (44/32%) تعیین گردید و میانگین تعداد کنه به ازای هر جوجه تیغی آلوده 45/8 عدد برآورد گردید. بر اساس نتایج به دست آمده فراوانی کنه های نر بیشتر از کنه های ماده (201 کنه نر  و  61 کنه ماده) بود. از 177 کنه ریپی سفالوس تورانیکوس،  144 مورد (36/81%) نر و 33 مورد (64/18%) ماده بودند و از 85 کنه ریپی سفالوس سانگوینوس ، 73 مورد نر (88/85%) و 12مورد (12/14%) ماده بودند. آزمون Fisher’s exact tests نشان داد که تفاوت نسبت جنسیتی بین دو گونه کنه مذکور  از نظر آماری معنی دار نیست (23/0=P). اما از نظر موقعیت تشریحی اتصال کنه به بدن خارپشت، نتایج نشان داد که بیشترین میزان آلودگی به کنه سخت در ناحیه گوش (8/45%) و  کمترین میزان آلودگی در ناحیه  دم (8/8%)  می باشد. آزمون مربع کای نشان داد که تفاوت شیوع آلودگی در بین چهار اندام مورد بررسی (گوش، سر و گردن، سطح پشتی، قاعده دم) از نظر آماری معنی دار است (001/0>P).  نتایج این بررسی حاکی از آن است که خارپشت ها میزبان مناسبی برای کنه های سخت می باشند و  می توانند نقش مهمی در گسترش انگل های خارجی و انتقال بیماری از منطقه ای به منطقه دیگر و از حیوانات حیات وحش به حیوانات خانگی و انسان ایفا کنند. لذا  با توجه به پتانسیل این حیوانات به عنوان ناقل برخی عوامل بیماریزای مشترک انسان و دام مطالعات بیشتر جهت بررسی انگل های جوجه تیغی در نقاط مختلف ایران ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prevalence of Hard Ticks (Ixodidae) Infesting the long-eared hedgehog (Hemiechinus auritus) in Sistan, Southeast of Iran

نویسندگان [English]

  • Maryam Ganjali 1
  • Reza Nabavi 2
  • Javad khedri 3
1
2
3
چکیده [English]

Hedgehogs are small and nocturnal mammals which have an important role in the transmission of zoonotic agents. The present study aimed to quantify and determine the diversity of hard ticks of long-eared hedgehog (Hemiechinus auritus) in urban and suburban parts of Sistan, Southeast Iran. A total of 54 hedgehogs were collected and different parts of the body were precisely examined for hard ticks. The isolated arthropods were fixed and preserved in 70% alcohol with 5% Glycerine. Then they were identified using morphological diagnostic keys. Chi-square and Fisher’s exact tests were used to statistical analysis of the data and Statistical comparisons were carried out using SPSS 18.0 statistical software. The results indicated that Out of 54 hedgehogs 31 hedgehogs (57.4%) were infested with ticks. A total of 262 ticks were collected. The occurrence and diversity of ticks on hedgehogs was (67.56%) with Rhipicephalus turanicus and (32.44%) with Rh. sanguineus, respectively. The average number of ticks per hedgehog was estimated  at 8/45. The ratio of males was more than the female ticks (201 male and 61 female). Of 177 Rh. turanicus species 144 cases (81.36% ) were males and 33 ( 18.64 % ) were female and of  85 Rh.sanguineus ticks, 73 cases were male ( 85.88 % ) and 12 (14.12% ) were female. Fisher's exact tests showed that there Were no significant differences between the sex of these two species (P = 0.23). But results showed that the highest prevalence of hard ticks was in the ears (45.8%) and the lowest infection rates in the tail (8.8 %). Chi-square test revealed significant differences among the studied limbs (ear, head and neck , the back , the base of the tail) (P<0.001).The results of this study suggest that Hedgehogs are a suitable host for hard ticks and may play an important role in the transmission of diseases from one region to another and from wildlife animals to domestic animals and human. Considering the potential of these animals as a reservoir of zoonotic pathogens further studies are needed to investigate the hedgehog parasites in different parts of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hard ticks
  • Long-eared hedgehog
  • Sistan
  • Iran

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار